ÖZET: Başdinç O. Ratlarda gentamisinle oluşturulan nefrotoksisite üzerine emodin’in etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veteriner Biyokimya Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2023. Gentamisin, şiddetli enfeksiyonların tedavisinde kullanılan bir aminoglikozid antibiyotiktir ve klinik kullanımı nefrotoksisitesi nedeniyle sınırlıdır. Yapılan çalışmalar serbest radikallerin gentamisin nefrotoksisitesinin önemli aracıları olduğunu göstermektedir. Bu nedenle bu çalışmanın amacı, antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri bulunan ve doğal bir antrakinon polifenol olan emodinin gentamisin kaynaklı nefrotoksisite üzerindeki olası koruyucu etkisini araştırmak olacaktır. Bu amaçla 40 adet rat kullanıldı ve ratlar rastgele her biri 10 rattan oluşan 4 gruba ayrıldı: Kontrol grubu (fizyolojik tuzlu su 8 gün süreyle (i.p) verildi), Emodin grubu (emodin hayvanlara 10 mg/kg/gün dozunda oral olarak 8 gün süreyle verildi), Gentamisin grubu (gentamisin 80 mg/kg/gün/i.p olarak 8 gün verildi), Gentamisin+Emodin grubu (gentamisin 80 mg/kg/gün/i.p ve 10 mg/kg/gün dozunda emodin oral olarak 8 gün süreyle birlikte verildi). 8 günlük deneme süresinden 24 saat sonra tüm gruplardaki hayvanların kan örnekleri ve böbrek dokuları alındı. Ratların serumunda üre, kreatinin, ürik asit, Na, K, Cl düzeyleri otoanalizörde, böbrek dokusunda ise MDA, GSH, AOPP, TNF-α ve IL-6 seviyeleri ise ELISA’da yapıldı. Ayrıca böbrek dokuları histopatolojik açıdan incelendi. GM grubunun histopatolojik incelemesi sonucu tubulus epitellerinde şiddetli düzeyde dejenerasyon ve nekroz, bowman kapsülünde dilatasyon, glomeruluslarda atrofi, tubuluslarda dilatasyon, glomeruler ve interstisyel damarlarda hiperemi belirlendi. GM+Emodin grubunda ise tubulus epitellerinde hafif düzeyde dejenerasyon ve damarlarda hafif düzeyde hiperemi görüldü, tubuluslarda nekroz ve glomeruluslarda atrofi hiç gözlenmedi. Biyokimyasal analizler sonucu GM+Emodin grubun da GM grubuna göre üre (p<0.001), kreatinin (p<0.001), ürik asit (p<0.001) ve MDA (p<0.001) seviyeleri düşerken, K seviyesi nin p<0.05) istatistiksel o olarak yükseldiği görüldü. Sonuç olarak; emodinin lipit peroksidasyonunu engelleyerek GM kaynaklı nefrotoksisiteye karşı belirgin bir nefroprotektif etkiye sahip olduğu söylenebilir.

ABSTRACT: Başdinç O. The effect of emodin on gentamicin-induced nephrotoxicity in rats. The University of Van Yüzüncü Yıl, Health Sciences Institute, Department of Biochemistry, MSci. Thesis, Van, 2023. Gentamicin is an aminoglycoside antibiotic used in the treatment of severe infections and its clinical use is limited due to its nephrotoxicity. Studies show that free radicals are important mediators of gentamicin nephrotoxicity. Therefore, the aim of this study is to investigate the possible protective effect of emodin, a natural anthraquinone polyphenol with antioxidant and anti-inflammatory properties, on gentamicin-induced nephrotoxicity. For this purpose, 40 rats were used and the rats were randomly divided into 4 groups, each of which consisted of 10 rats: Control group; physiological saline was given for 8 days (i.p), Emodin group; emodin was given to animals at a dose of 10 mg/kg/day orally for 8 days, Gentamicin group; gentamicin 80 mg/kg/day/i.p given for 8 days, Gentamicin+Emodin group; gentamicin 80 mg/kg/day/i.p and 10 mg/kg/day dose of emodin were given orally together for 8 days. Blood samples and kidney tissues of animals in all groups were taken 24 hours after the 8-day trial period. Urea, creatinine, uric acid, Na, K, Cl levels in the sera of rats were measured in an autoanalyzer, and the levels of MDA, GSH, AOPP, TNF-α and IL-6 in kidney tissue were measured in ELISA. Additionally, kidney tissues were examined histopathologically. As a result of histopathological examination of the GM group, severe degeneration and necrosis in the tubular epithelium, dilatation in the Bowman capsule, atrophy in the glomeruli, dilatation in the tubules, and hyperemia in the glomerular and interstitial vessels were determined. In the GM+Emodin group, mild degeneration of the tubular epithelium and mild hyperemia of the vessels were observed, and no necrosis of the tubules and atrophy of the glomeruli were observed. As a result of biochemical analysis, urea (p<0.001), creatinine (p<0.001), uric acid (p<0.001) and MDA (p<0.001) levels decreased in the GM+ Emodin group compared to the GM group, while the K level (p<0.05) increased statistically was seen. In conclusion; it can be said that emodin has a significant nephroprotective effect against GM-induced nephrotoxicity by inhibiting lipid peroxidation.