ÖZET Son iki yüzyılda, çeşitli araştırma alanlarında toplumsal cinsiyet rolleri hakkında önemli miktarda çalışma yapılmıştır, ancak bu konu Elif Shafak ve Bernardine Evaristo gibi giderek daha fazla çağdaş yazarın bu durumu ele almasıyla hala tartışılmaktadır. Elif Şafak'ın Havva'nın Üç Kızı, Türk toplumundaki toplumsal cinsiyet rollerinin keşfedilebileceği eleştirel bir mercek sunuyor. Aynı şekilde, Bernardine Evaristo'nun yazdığı Girl, Woman, Other, siyah kadınların ataerkil normlara meydan okuma yolculuklarında çeşitli zorluklara katlandığı bir İngiliz toplumunun küçük bir evrenini veriyor. Romanlarının merkezinde toplumsal cinsiyetle ilgili meseleler, kadınların toplumsal cinsiyet rollerini oynamak zorunda kaldığı ataerkil, baskıcı ve cinsiyetçi bir toplumda kadın olmak yer almaktadır. Bu cinsiyetlendirilmiş yapılar, kişinin dünyayı görebileceği belirli bir ideoloji çerçevesi üzerinde çalışmaktadır. Kültür, hem 21. yüzyılın ruhunu hem de cinsiyetlendirilmiş performansları anlamada odak noktasıdır. Bu romanlar toplumda var olan kültürel, ırksal ve ideolojik faktörleri işaret ederek toplumsal cinsiyet rollerini irdelerler. Elif Şafak ve Bernardine Evaristo bu konular üzerinde dururken, konuya yaklaşımları Türk ve İngiliz toplumlarında cinsiyetçi performanslar açısından biraz farklılık gösteriyor. Bu bağlamda bu çalışma, Elif Şafak'ın Havva'nın Üç Kızı ve Bernardine Evaristo'nun Girl, Woman, Other romanlarındaki toplumsal cinsiyet rollerini, romanların eleştirel bir okumasıyla bir karşılaştırma yaparak ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır.

ABSTRACT A substantial amount of study has been carried out over the last two centuries about gender roles in various fields of inquiry, yet the issue is still under discussion, with more and more contemporary writers like Elif Shafak and Bernardine Evaristo writing about the subject. Elif Shafak's Three Daughters of Eve provides a critical lens through which gender roles in Turkish society could be explored. Likewise, Girl, Woman, Other by Bernardine Evaristo gives a microcosm of an English society in which black women underwent various hardships in their journey to defy patriarchal norms. Central to their novels are the gender-related issues, being a woman in a patriarchal, oppressive, and sexist society where women are obliged to perform gendered roles. These gendered constructions operate on a particular ideological framework through which one can see the world. Culture is a focal element in understanding both the zeitgeist of the 21st century and gendered performances. These novels scrutinize gender roles by marking the cultural, racial, and ideological factors existent in society. Elif Shafak and Bernardine Evaristo dwell on these issues while their approach to the matter at hand varies slightly in terms of gendered performances in Turkish and British societies. In this context, through a critical reading of the novels, this study aims to unearth gender roles in Elif Shafak's Three Daughters of Eve and Bernardine Evaristo's Girl, Woman, Other by making a comparison.