ÖZET: Zamanla özellikle de toplumsal değişmeyle birlikte aile ve aile içi ilişkiler değişime uğramış akrabalık ilişkilerinin güçlü olduğu geleneksel toplum yapısının yerini bireyselliğin ön planda olduğu modern toplumlar almaya başlamıştır. Dolayısıyla bu değişim, aile kurumunun en önemli olgusu olan evlilik birliğini de etkilemekte ve bu değişim sürecine adapte olamama gibi durumlarda ortaya çıkan bir çok sorun da evlilik sürelerinin kısa sürmesine ve boşanmaların oluşmasına zemin hazırlamıştır. Yapılan varyans analizi sonucunda çalışmanın bulgularına göre; TRB2 Bölgesi'nde boşanma oranlarının son yıllarda artış gösterdiği tespit edilmiştir. Yapılan bu analiz sonucunda özellikle tüm değişkenler için en yüksek boşanmaların 2016-2021 yılları arasında gerçekleştiği, boşanma oranları özellikle erkek ve kadın yaş aralığı kategorisine göre en yüksek boşanma oranlarının 30-34 yaş aralığındaki erkekler ve 25-29 yaş aralığındaki kadınlar arasında olduğu saptanmıştır. Bu durum Doğu Anadolu Bölgesi içinde geçerlidir. İl bazında ise Van’ın en yüksek boşanma ortalamasına sahip olduğu görülmüştür. Doğu Anadolu Bölgesi'nde boşanma istatistikleri incelendiğinde il bazında genellikle tüm değişkenler için en yüksek boşanma oranlarının Malatya’da, yıl bazında ise 2016-2021 yılları arasında gerçekleştiği tespit edilmiştir. Yapılan kümeleme analizi sonucunda ise tüm Türkiye geneli, boşanma nedenlerine göre tüm illerin sınıflandırılmasında İstanbul’un tek başına kümelenerek en yüksek boşanma oranına sahip olduğu, boşanma nedenine bağlı il bazlı analizde ise Malatya’nın tek başına kümelenerek en yüksek boşanma oranına sahip olduğu gözlemler arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı geleneksel kodların yoğunlukta olduğu TRB2 Bölgesinde (Van, Bitlis, Muş, Hakkâri) 2001-2021 yılları arasında boşanma olgusunu sosyolojik bir perspektifle ele almaktır. TRB2 Bölgesinde gerçekleşen boşanmaları konu alan bu çalışma, aynı zamanda konuyu Doğu Anadolu Bölgesi ve Türkiye üzerinden karşılaştırmalı değerlendirmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada, boşanma oranları TÜİK (2001-2021) verilerinden yararlanılmıştır.

ABSTRACT: Over time, especially with social change, family and family relations have changed, and the traditional social structure, where kinship relations are strong, has begun to be replaced by modern societies where individuality is at the forefront. Therefore, this change also affects the union of marriage, which is the most important phenomenon of the family institution, and many problems that arise in cases such as not being able to adapt to this change process have paved the way for the short duration of marriage and the occurrence of divorces. As a result of the analysis of variance, according to the findings of the study; It has been determined that the divorce rates in the TRB2 Region have increased in recent years. As a result of this analysis, it was determined that especially for all variables, the highest divorce rates took place between 2016-2021, and the highest divorce rates, especially according to the male and female age range category, were between men in the 30-34 age range and women in the 25-29 age range. This situation is valid in the Eastern Anatolia Region. On a provincial basis, it was seen that Van had the highest divorce average. When the divorce statistics in the Eastern Anatolia Region are examined, it has been determined that the highest divorce rates for all variables on a provincial basis are generally in Malatya, and between 2016-2021 on a yearly basis. As a result of the clustering analysis made, it is among the observations that Istanbul has the highest divorce rate by clustering alone in the classification of all provinces according to the reasons for divorce, and Malatya has the highest divorce rate by clustering alone in the province-based analysis based on the reason for divorce. takes. The aim of this study is to deal with the phenomenon of divorce from a sociological perspective between 2001-2021 in TRB2 Region (Van, Bitlis, Muş, Hakkari) where traditional codes are concentrated. This study, which deals with the divorces in the TRB2 Region, also evaluates the issue comparatively over the Eastern Anatolia Region and Turkey. In this context, in this study, divorce rates data from TURKSTAT (2001-2021) were used.