ÖZET Rü’yet meselesi; üç semâvî dinin inanç esaslarında bulunmaktadır. Genel olarak dinler Allah’ın âhirette görüleceği hususunda hemfikirdir. Asıl tartışma yaratıcının dünyada ve rüyada görülmesinin imkânıdır. Yahudilik ve Hıristiyanlık dinlerinde Tanrı’nın izzetinin ve rü’yetinin doğrudan tezahürlerinin yanında şekilsiz ve tecsimden uzak bir Tanrı söylemi, düalist yaklaşımın varlığını göstermektedir. İslâm fırkaları içerisinde Allah’ı âhirette, dünyada ve rüyada görmek ile ilgili tartışmalar yaşanmaktadır. Cehmiyye, Mu’tezile, Şîâ, İbâdiyye gibi fırkalar nakli delilleri te’vil ederek rü’yeti imkânsız görmektedir. Ehl-i Sünnet ise aynı nakli ve akli delilleri temellendirerek rü’yeti aklen câiz naklen vacip görmektedir. Mutasavvıflar, rü’yetin cennetin en büyük nimeti olduğu hususunda hemfikirdir. Ancak dünyada ve rüyada Allah’ın görülmesi hususunda sûfîler arasında ihtilaf bulunmaktadır. Genel olarak sûfîler, Ehl-i Sünnet çizgisinde fikir beyan ederek rü’yetin Allah’ın ilminin gereği olarak mümkün olduğunu belirtir. Tasavvuf erbabı, rü’yetin çoklu anlam yönleri bulunan bir sözcük olduğunu belirtir. Bu manadaki kalp, nur, tecellî, basîret, ayne’l-yakîn, müşâhede gibi kavramlar rü’yetin anlaşılmasında önem arz etmektedir. Rü’yetullah tartışmalarının yanında peygamberlerin rüya veya yakaza yoluyla görülmelerinin imkânı da tartışılan konulardan biridir. Semâvî dinlerden Yahudilik ve Hıristiyanlıkta Hz. Mûsâ ve İsâ, Tanrı’nın kelâmı oldukları için rüya ve yakaza halinde görülmeleri, Tanrı’yı görmekle eş değerdedir. İslâm’da Hz. Peygamber’in rü’yeti en çok tasavvuf ilminin ilgi alanına girmektedir. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) rüya veya yakaza halinde görülmesi; keşf, misâl, ilham, yakaza gibi gayba açılan hallerle mümkün görülmektedir. Sûfîler yakaza halinde Hz. Peygamber’i görmeyi kerâmet, rüya yoluyla görmeyi ise sâdık rüya olarak değerlendirmektedir. Dolayısıyla keşf ehli sûfîlerin bu âlemde Hz. Peygamber ile görüştüklerine dair rivayetler, ledünni ilme vakıf olmaları ile gayba muttali olmalarının sonucudur.Çalışmamız, rü’yetin tasavvuf açısından önemini ortaya koymaktır. Mutasavvıfların rü’yet ile ilgili düşünce ve rivayetleri; ihsan, ikram, lütuf ve kerâmet ile ilgilidir. Ancak sûfîlerin rü’yet ile ilgili yaşadığı hallerin nefse mahsus yani öznel/sübjektif olması, şer’i bir hüküm taşımaması yönünden önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler : Rü’yetullah, Rü’yetün-Nebî- Rü’yetü’l-Melek, Rüya, Yakaza, Müşâhede, Sûfî.

ABSTRACT The issue of the ru'yet is based on the belief principles of the three monotheistic religions. In general, religions agree that Allah will be seen in the hereafter. The real debate is the possibility for the creator to be seen in the world and in the dream. In the Judaism and Christian religions, besides the direct manifestations of God's glory and ru’yet, a formless and embodying God discourse shows the existence of a dualist approach. There are debates about seeing Allah in the hereafter, in the world and in the dream within the Islamic groups. Factions such as Cehmiyye, Mu’tezile, Şîâ, Ibâdiyye regard the ru’yet as impossible by interpreting evidence of transference. Followers of sunnah regard ru’yet as lawful mentally and necessary by transfer by basing the same interpreting and mental evidence. The Sufis agree that the ru’yet is the greatest blessing of heaven. However, there is controversy among the Sufis about seeing Allah in the world and in the dream. Generally, Sufis state that the dream is possible as a requirement of the knowledge of Allah by expressing their opinions on the line of Followers of sunnah. Sufism states that ru’yet is a word with multiple meaning aspects. In this sense, concepts such as heart, light, manifestation, clairvoyance, ayne'l-yakîn, observation are important in understanding the ru’yet. Beside the discussions of Ru'yetullah, the possibility of seeing the prophets through dream or vigilance is one of the issues discussed. Hz. Since Moses and Jesus are the words of God, being seen in dreams and coincidences is equal to seeing God. Seeing Moses and Jesus in dream and vigilance is equally worth with seeing God. Because they are the words of God. In Islam, the ru’yet of the Prophet Muhammad is mostly in the field of Sufism. Seeing the Prophet Muhammad in a dream or vigilance; It can be seen as possible, through explorations such as discovery, example, inspiration and vigilance. Sufis consider seeing the Prophet Muhammad as a miraculous deed in case of vigilance and seeing Prophet Muhammad as a loyal dream in case of dream. Therefore, the discovery is the result of the rumors that competent Sufis talked with the Prophet in this world, that they were the foundation of ledunni, and that they were invaluable.Our work is to reveal the importance of ru’yet in terms of Sufism. The thoughts and narrations of Sufis about ru’yet are about reward, catering, grace and miraculous deed. However, it is important that the situations that Sufis experience regarding ru’yet are subjective in terms of not having a ecclesiastical law. Key Words : Rü’yetullah, Rü’yet’n-Nebî, Rü’yetü’l-Melek, Dream, Yakaza, Observation, Sufi.