Cover image for Cihê Tehsîn İbrahîm Doskî di edebiyata Kurdî da
Title:
Cihê Tehsîn İbrahîm Doskî di edebiyata Kurdî da
Author:
Yalçın, Halit.
Personal Author:
Publication Information:
Van : Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 2021.
Physical Description:
xiii, 89 yaprak : otoğraf ; 30 cm. +1 CD.
Abstract:
KURTE Tehsîn Îbrahîm Doskî, yek ji edebiyatnas û zanayekî pêşkêş yê Kurd e. Hem bi aliyê malbatê hem jî bi aliyê perwerdehîyê ve di nav rêç û rêbazeke oldar û welatperwer de mezin bûye. Perwerdehiyê di nav medreseyên Kurdistanê û malabata ku girêdayî Eşîreta Doskiyan, ew di hem warî dînî de hem jî warê edebiyat û çanda Kurdî de pêşve biriye. Di wextê xwendinê de ji Seydayên gelek hêja ders wergirtiye. Wî hem di medreseyên kurdî yên klasik de hem jî di medreseya resmî de perwerdeya xwe temam kiriye. Bandora medreseyê berê wî daye têgihek dînî, lê jiyana wî ya civakî û guhorînên li welatê wî çêbûyîn berê wî da nivîskariyeke bi armanc. Ji ber hindê jî wî zimanê xwe êxiste bin xizmeta dîn û çanda xwe ya neteweyî berê xwe da kitêban. Di warê klasîkên Kurdî û çand edebiyata Kurdî de gelek xebatên hêja kirîne. Tehsîn Doskî, nivîskar,lêkolîner,muheqqiq,helbestvan, rojnamevan, kovargêr, wa'iz, wergêr û mamosteyekî pirlayen e. Wî di hemî babetên edebiyatê de wekî helbest, çîrok, roman, rexne û ceribandin nivîsîne. Herwesa wî tehqîq û senifandina berhemên kevin, ji nû saxkirina destxetên şa'irên klasîk bigire heta berhemên zanyariyên Islamî wekî 'eqaid, tecwîd, hedîs, tefsîr û rêziman û hwd. çêkirine. Ew wekî nivîskarên kevin ji bo mînak Îmamê Suyûtî di her babetê ku valahiyek têda dîtîye, di wî babetî de tiştek nivîsiye. Ji ber hindê jî min pêwîst dît ku xebateke weha li ser jiyan û berhem û nivîskariya wî ya pirlayen bikeyîn.

ÖZET Tahsin İbrahim Doskî, Kürt edebiyatçısı ve önde gelen bir aydınıdır. Hem yetiştiği aile ve çevre hem de aldığı eğitimden dolayı dindar ve yurtsever bir şekilde yetişti. Klasik Kürt medreselerinde gördüğü eğitim ve içinde yetiştiği çevre onu hem dini meselelerde hem de Kürt kültürü ve edebiyatı konusunda iyi bir eğitim aldı. Eğitimi esnasında bölgenin değerli ve bilgili insanlarından da özel eğitim aldı. O hem resmi olarak hem de klasik medresede eğitimini tamamladı. Dini ilimlerin okunduğu medrese eğitimi ona dindar bir anlayış, içinde yaşadığı çevre ve ülkesindeki toplumsal gelişmeler ve değişmeler onu misyoner bir yazarlığa sevk etmiştir. Bundan dolayı da o dilini ve kalemini dinini ve ulusal kültürünün hizmetinde olan kitaplara yöneldi. Bu anlamda klasik edebiyat ve kültürü konusunda çok değerli eserler yazdı. Tahsin İbrahim Doski; yazar, araştırmacı, tahkikçi, tasnifçi, şair, gazeteci, dergici, vaiz, tercüman ve bir öğretmen olarak çok yönlü bir kişidir. O bütün edebiyat konularında; hikaye, roman, deneme, eleştiri, derleme, şiir vb. türünden eserler vermiştir. Aynı şekilde klasik şairlerin el yazma eserlerini yeniden tahkik edip sınıflandırmadan i akaid, hadis, tefsir, dilbilgisi ve tecvide kadar bir çok İslami ilimde de kitaplar yazmıştır. O eski velud yazarlar, mesela İmamı Suyuti gibi boşluk gördüğü her konuda birşeyler yazmıştır. O dini, edebi, kültürel ve soyal konularda yüzden fazla eserin sahibidir. Bundan dolayı da kendi toplumu içerisinde çok meşhur ve sevilen biridir. Biz de kendi toplumu içerisinde gayet meşhur olan bu velud yazarın hayatını, eserlerini ve çok yönlü yazarlığı konusunda bu çalışmayı yapmaya karar verdik ve tez bu düşüncelerin sonucunda oluştu.

ABSTRACT Tehsîn Îbrahîm Doskî is a crucial kurdish writer. He grew up in a religious and patriotic atmosphere in terms of family and education. As he comes from a well-known tribe named Doskîyan and has gotten a madrasa education, his literatural culture and knowledge is high. During his past education years, he got lessons from good instructors in both classic madrasa and formal platforms. Madrasa education has affected him religiously, however due to his nation and motherland's special cases, he has concerned about social and literatural affairs. Therefore he has used his language for his peoples and cultural values. As a result of this, he published many books about kurdish classic culture. Tehsîn Îbrahîm Doskî has many different dimensions; he is a researcher, poet, writer, journalist, preacher and an instructors. He has got works about many different literature subjects such as story, poetry, novel and essay writing. Besides these, he is also a famous classificator who has studied on the old publications and handwtittens. Meanwhile he has spent much effort about islamic topics. As he has worked about many different areas, he is considered like Imam Suyuti. That's why it has become a need for me to study on his life and works.
Added Author:

Available:*

Library
Material Type
Item Barcode
Shelf Number
Status
Searching...
Thesis 098247 891.59 /TEZ /YALc /2021
Searching...

On Order