Özet: Dil, ait olduğu toplumun kültür ve düşüncesini yansıtan temel unsurlardan biridir. Özellikle iştikak (sözcük türetme) ve i‘râb mekanizması bulunan Arapça gibi zengin bir dil söz konusu olunca dilin önemi daha da artmaktadır. İslam’ın geniş coğrafyalara yayılmasıyla birlikte bu dil başka dillerle etkileşime uğramış, dilin bozulma ihtimali artmış ve dolayısıyla korunması zorunlu hale gelmiştir. Dil, modern zamana uyum sağlaması, teknolojinin gelişmesi ve farklı milletlerin etkileşimine girmesiyle tahribe uğramış, bu etkileşimler dili olumsuz yönde etkilemiş, İslam dininin temel kaynakları Arapça olduğu için bu kaynakların yanlış anlaşılıp farklı şekilde yorumlanmasına sebep olmuştur. Bu sebeplerin hem dilin tahrip olmasına hem de dinin tahrifine yol açacağı aşikârdır. Bu sebep-sonuç ilişkisi bağlamında dil bazında önlemler alınmış ve birçok bireysel ve kollektif çalışma kaleme alınmıştır. Bu çalışmaları yapanlardan biri de kuşkusuz Fadıl Sâlih es-Sâmerrâî’dir. Fadıl Sâlih, Arap dili alanında birçok eser kaleme almış, dile dair çalışmalarında alanındaki temel kaynaklardan istifade ederek Arap dilinin inceliklerini sentezleyerek dilbilim boyutunda ele almıştır. Araştırmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Fadıl Sâlih Sâmerrâî’nin hayatı, Arap Dili ve Belâgatı alanındaki eserleri ve Arap diline yönelişi konu edinilmiştir. İkinci bölümde, Arapça cümlelerin semantik boyutu ve ifade şekilleri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Arapçadaki bazı temel kalıplar Sâmerrâî’nin bakış açısından semantik boyutuyla incelenmiştir.

Abstract: Language is one of the fundamental elements that reflect the culture and thought of the society to which it belongs. The importance of language becomes even more pronounced in rich languages such as Arabic, which include mechanisms like istikak (word derivation) and irab (syntax analysis). With the spread of Islam to vast geographies, Arabic interacted with other languages, increasing the likelihood of its deterioration, and thus the necessity of its preservation became imperative. As language has adapted to modern times, the development of technology and interaction with diverse nations have caused linguistic deterioration. These influences have negatively impacted the language, and since the primary sources of the Islamic religion are in Arabic, they have been subject to misinterpretation and misrepresentation. These misunderstandings may lead to both the distortion of the language and the misrepresentation of the religion itself. To address these challenges, various linguistic studies and collective efforts have been undertaken. Among the scholars contributing to these efforts is undoubtedly Fadil Sâlih al-Samarraî. He has authored many works in the field of the Arabic language, synthesizing the subtleties of the language by utilizing key sources from his field in his linguistic studies. This research consists of three chapters. The first chapter examines the life of Fadil Salih al Samarraî, his works in the field of Arabic Language and Rhetoric, and his contributions to Arabic linguistics. The second chapter discusses the semantic dimensions of Arabic sentences and their forms of expression. The third chapter analyzes certain fundamental patterns in Arabic from Samarraî's perspective, with a focus on their semantic dimensions.