Özet: Yağız M. Van İli Tuşba İlçesinde Serbest Eczanelerde Karşılanan Antibiyotik Reçete Sıklığının Araştırılması, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, temel Eczacılık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2023. Antibiyotikler, mikroorganizmaların (bakteri, mantar, parazit) büyümesini engelleyen veya onları öldüren ilaçlardır. Antibiyotikler genellikle bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılır. Bununla birlikte, antibiyotikler virüslerin neden olduğu enfeksiyonları (örneğin, soğuk algınlığı, grip) tedavi etmek için etkili değildir. Antibiyotik direnci, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç geliştirmesi ve enfeksiyonların tedavisinde daha zorlu hale gelmesi anlamına gelir. Çalışmanın amacı Van İli Tuşba ilçesi nezdinde yazılan reçetelerin kaçında antibiyotik reçetesi yazıldığının tespit edilmesi yönündedir. Çalışma ile antibiyotik reçete edilen sağlık kuruluşlarının tespit edilmesi, hangi tanılara antibiyotik yazıldığının tespit edilmesi, hangi anabilim dalında hangi antibiyotiklerin yoğun olarak yazıldığının tespit edilmesi hedeflenmiştir. Elde edilen veriler ile akılcı ilaç kullanımının önemini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmanın sonuçları Sağlık Bakanlığı, Türk Eczacılar Birliği gibi ilgili sağlık kurumları ile paylaşılarak antibiyotik ilaçların kullanımı hakkında farkındalık oluşturulmaya çalışılmıştır. Çalışma etik kurul onayı alındıktan sonra yapılmaya başlanmış ve yaklaşık altı ay süren bir çalışma olmuştur. Çalışma formu konu belirleme aşamasında tespit edilen konu ve maddeler dikkate alınarak oluşturulmuştur. Çalışma nüfus yoğunluğu, çalışma yapılan alanda sağlık tesislerinin bulunup bulunmaması, eczane yoğunluğu ve yerleşim yerinin sosyoekonomik yapısı dikkate alınarak çalışma yapılacak yer seçilmiştir. Bu çalışmanın evrenini Van ili Tuşba ilçesindeki 25 serbest eczaneye gelen antibiyotik reçeteler oluşturmaktadır. Çalışma Van Eczacı Odasına kayıtlı Tuşba ilçesinde faaliyet gösteren serbest eczanelerde, rassal olarak seçilmiş öğeler arasında yaklaşık olarak dengeli bir dağılım elde etmek için 15 Eylül 2022 - 15 Mart 2023 tarihleri arasında çalışma formları verilmiş ve çalışma yapılmıştır. Ölçme aracı olarak çalışma formları kullanılmış ve serbest eczanelerde çalışma formları ile uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilecek sonuçların güvenirliliğini artırabilmek için ulaşılabilecek en fazla reçete sayısına ulaşılması hedeflenmiş olup 323±%10 reçete incelenmiştir. Tespit edilen hatalar ve eksiklikler dikkate alınıp 360 reçete ile veriler incelenmiştir. Bu doğrultuda elde edilen veriler sonucunda antibiyotik reçetelerin en fazla geldiği yerin 1. basamak sağlık kuruluşları olduğu tespit edilmiş ve 1. basamak sağlık kuruluşlarının antibiyotikleri reçetelendirme nedenlerindeki tanılar incelenmiştir. En fazla ÜSYE tanısıyla antibiyotik reçete edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda incelenen reçetelerin % 48 inde antibiyotik reçete edilmiştir. % 52 oranında ise reçete de antibiyotik yazılmaması durumu mevcuttur. Elde edilen verilere göre çalışmanın amacına göre yapıldığı ve hedeflendiği gibi antibiyotik reçetelerin hangi anabilim dallarında geldiği açıklanmıştır. Elde edilen veriler ve sonuçlar dikkate alındığında sağlık kuruluşlarının tamamında hekimlere yönelik antibiyotik yazılması konusunda eğitimlerin verilmesi gerekli olduğu söylenebilir. Özellikle 1. basamak sağlık kuruluşlarının herhangi bir test yapmadan antibiyotik reçete etmesinin ciddi bir sorun olduğu ve bununla ilgili önlemlerin alınması gerektiği önerilebilir. Aile hekimliklerinde ve acillerde doktorların antibiyotik yazmaları ile ilgili yasal düzenlemeler yapılması gereksiz antibiyotik kullanımının önüne geçeceği düşünülmektedir.

Abstract: Yağız M. Investigation of the Frequency of Antibiotic Prescription Fulfillment in Independent Pharmacies in the Tuşba District of Van Province. Van Yüzüncü Yıl University Institute of Health Sciences Deparment of Basic Phamaceutical Sciences Master Thesis, Van, 2023. Antibiotics are drugs that inhibit the growth or kill microorganisms (bacteria, fungi, parasites). Antibiotics are commonly used to treat bacterial infections. However, they are not effective in treating infections caused by viruses (such as the common cold or flu). Antibiotic resistance refers to the development of resistance by bacteria to antibiotics, making the treatment of infections more challenging. The aim of the study is to determine how often antibiotic prescriptions are written in the Tuşba district of Van Province. The study aims to identify healthcare facilities that prescribe antibiotics, determine the diagnoses for which antibiotics are prescribed, and identify which specialty areas prescribe antibiotics most frequently. The goal is to highlight the importance of rational drug use using the data obtained. The results of the study were shared with relevant healthcare institutions such as the Ministry of Health and the Turkish Pharmacists Association to raise awareness about antibiotic use. The study, which began after obtaining ethical approval, lasted approximately six months. The study form was created based on the identified topic and criteria during the topic selection phase. The study location was selected based on population density, the presence of healthcare facilities in the area, pharmacy density, and the socioeconomic structure of the area. The population of this study consisted of antibiotic prescriptions received at 25 private pharmacies in the Tuşba district of Van Province. Study forms were distributed and implemented randomly among approximately balanced elements between September 15, 2022, and March 15, 2023. Study forms were used as measurement tools and were applied in private pharmacies. In order to increase the reliability of the results obtained from the study, the goal was to examine the maximum number of prescriptions possible, and therefore, 323±10% prescriptions were examined. Identified errors and deficiencies were taken into account, and data were examined with 360 prescriptions. As a result, it was determined that the majority of antibiotic prescriptions came from primary healthcare institutions, and the diagnoses for which antibiotics were prescribed in primary healthcare institutions were examined. Antibiotics were most commonly prescribed for upper respiratory tract infections. According to the data obtained, the study achieved its goal by explaining the specialties in which antibiotic prescriptions were received. Considering the data and results obtained, it can be said that training is necessary for all healthcare facilities to address the prescription of antibiotics to physicians. In particular, prescribing antibiotics without conducting any tests in primary healthcare institutions is a serious issue, and measures should be taken to address this. It is also suggested that legal regulations be made regarding the prescription of antibiotics by doctors in family medicine clinics and emergency departments to prevent unnecessary antibiotic use.