Özet: SALIK A, Tıp Fakültesi Öğrencileri İle İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Van, 2024. Amaç: Bu çalışmada tıp fakültesi öğrencileriyle ilahiyat fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumlarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmamız kesitsel ve tanımlayıcı tiptedir. Yüz yüze ve online anket çalışmasıdır. Çalışma Şubat-Mart 2024 tarihleri arasında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi ile İlahiyat Fakültesinde yürütülmüştür. Çalışmaya araştırmaya katılmayı kabul eden ve onam veren tıp ve ilahiyat öğrencileri dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak 5’li likert şeklindeki 15 sorudan oluşan Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ölçeği kullanılmış ve demografik veriler değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya 244’ü (%59,5) kadın ve 166’sı (%40,5) erkek olmak üzere toplam 410 öğrenci dahil edilmiştir. Kadın öğrencilerin erkek öğrencilere göre toplumsal cinsiyet rolleri ölçek puanları daha yüksek saptanmıştır. Öğrencilerin %54,2’si tıp, %45,8’i ilahiyat fakültesinde okumaktadır. Okuduğu fakülte tıp olan katılımcıların toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanlarının, ilahiyat fakültesi olan katılımcılara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Katılımcıların sınıflarına göre toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmektedir (p<0.05). Fark yaratan grubu bulmak için Bonferroni uygulamıştır. Sınıfı 2, 5 ve 6 olan katılımcıların toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanlarının, sınıfı 3 olan katılımcılara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Katılımcıların anne eğitim durumlarına göre toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmektedir (p<0.05). Fark yaratan grubu bulmak için Bonferroni uygulamıştır. Anne eğitim durumu lise olan katılımcıların toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanlarının, anne eğitim durumu olmayan katılımcılara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Anne eğitim durumu yüksekokul/üniversite olan katılımcıların toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanlarının, anne eğitim durumu olmayan, anne eğitim durumu ilkokul ve ortaokul olan katılımcılara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Katılımcıların anne çalışma durumlarına göre toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmektedir (p<0.05). Fark yaratan grubu bulmak için Bonferroni uygulamıştır. Annesi halen çalışan katılımcıların toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanlarının, annesi hiç çalışmayan katılımcılara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Katılımcıların baba eğitim durumlarına göre toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmektedir (p<0.05). Fark yaratan grubu bulmak için Bonferroni uygulamıştır. Baba eğitim durumu yüksekokul / üniversite olan katılımcıların toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanlarının, baba eğitim durumu olmayan katılımcılara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Katılımcıların kardeş varlığına göre toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmektedir (p<0.05). Fark yaratan grubu bulmak için Bonferroni uygulamıştır. Kardeşi olmayan ve yalnız erkek kardeşi olan katılımcıların toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği puanlarının, hem erkek hem kız kardeşi olan katılımcılara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Sonuç: Bu çalışma ile, tıp fakültesi öğrencileri görece daha eşitlikçi tutumlara sahip olsalar da tıp ve ilahiyat fakültesi öğrencilerinin çeşitli demografik özellikleri açısından toplumsal cinsiyet rolleri tutumlarının, toplumun geleneksel bakış açıları gölgesinde geliştiği sonucuna varılabilir. Öğrencilere dini, ekonomik, sosyopolitik, ailesel ve arkadaş grupları ya da kitlesel iletişim araçları gibi pek çok faktör etkisiyle oluşup gelişmekte olan toplumsal cinsiyet rolleri hakkında, daha adil ve özgürlükçü bir toplum inşa edebilmek için multidisipliner yaklaşımlarla eğitimlerin verilmesi gerekmektedir. Toplumsal cinsiyet rollerine yönelik yaklaşımlar, hastaların sağlık hizmeti alımları noktasında dahi ayrımcılıklara sebebiyet verebileceğinden, tıp fakültesi öğrencilerine gerek teorik gerekse de eğitim aldıkları kliniklerde pratik olarak toplumsal cinsiyet rollerinin etkileri anlatılarak, farkındalıkları arttırılabilir.

Abstract: SALIK A, The Comparison of Attitudes Towards Gender Roles Among Medical Faculty Students and Theology Faculty Students, Van Yüzüncü Yıl University, Faculty of Medicine, Department of Family Medicine, Specialization Thesis, Van, 2024. Objective: The aim of this study was to compare the attitudes towards gender roles of medical faculty students and theology faculty students. Method: Our research is cross-sectional and descriptive in nature. It is a face-to-face and online survey study. The study was conducted at Van Yüzüncü Yıl University Faculty of Medicine and Faculty of Theology between February and March 2024. Medical and theology students who agreed to participate in the research and provided consent were included. The Gender Roles Scale consisting of 15 questions in a 5-point Likert scale was used as the data collection tool, and demographic data were evaluated. Results: A total of 410 students, 244 (59.5%) female and 166 (40.5%) male, were included in the study. Female students were found to have higher scores on the gender roles scale compared to male students. 54.2% of the students were from the medical faculty, while 45.8% were from the theology faculty. It is observed that the scores of the participants in the medical faculty on the gender roles attitude scale are higher than those of the participants in the theology faculty. There is a statistically significant difference in the gender roles attitude scale scores among the participants according to their classes (p<0.05). Bonferroni correction was applied to find the significant group. It is observed that the scores of the participants in classes 2, 5, and 6 on the gender roles attitude scale are higher than those of the participants in class 3. There is a statistically significant difference in the gender roles attitude scale scores among the participants according to their mothers' educational status (p<0.05). Bonferroni correction was applied to find the significant group. It is observed that the scores of the participants whose mothers' educational status is high school are higher than those of the participants whose mothers have no education. It is also observed that the scores of the participants whose mothers' educational status is college/university are higher than those of the participants whose mothers have no education or have primary and secondary education.Participants' attitudes towards gender roles vary significantly depending on their mothers' employment status (p<0.05). Bonferroni correction was applied to identify the significant group. It is observed that participants whose mothers are currently employed have higher scores on the gender roles attitude scale compared to those whose mothers have never worked. There is also a statistically significant difference in the gender roles attitude scale scores among the participants based on their fathers' educational status (p<0.05). Bonferroni correction was applied to identify the significant group. Participants whose fathers' educational status is college/university have higher scores on the gender roles attitude scale compared to those whose fathers have no education. There is a statistically significant difference in the gender roles attitude scale scores among the participants based on the presence of siblings (p<0.05). Bonferroni correction was applied to identify the significant group. Participants who have no siblings or only male siblings have higher scores on the gender roles attitude scale compared to those with both male and female siblings. Conclusion: This study suggests that while medical faculty students may have relatively egalitarian attitudes, the attitudes towards gender roles of medical and theology faculty students develop under the shadow of traditional societal perspectives in terms of various demographic characteristics. Education with multidisciplinary approaches is necessary to build a more just and liberating society regarding the evolving and developing societal gender roles influenced by various factors such as religious, economic, sociopolitical, familial, peer groups, or mass media. Approaches to gender roles can lead to discrimination even in patients' healthcare access, hence increasing awareness among medical faculty students about the effects of gender roles both theoretically and practically in the clinics where they receive training can enhance their awareness.