ÖZET Obezitenin birinci basamakta en sık görülen hastalıklardan biri olması ve obez hastaların çoğunun ilk kez aile hekimi tarafından görülmesi nedeniyle aile hekimi obezite tanı ve tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Çalışmamızın amacı; Van ilindeki Aile Sağlığı Merkezlerinde görev yapan aile hekimlerinin obezite yönetimini; obez hastalara karşı tutumları, yaklaşımları ve uygulamalarını değerlendirerek aile hekimlerinin obezitenin önlenmesinde ve yönetilmesinde kendilerini nerede gördüklerini ortaya koymaktır. Gereç ve Yöntem: Araştırmamız; Van ilini temsil eden Aile Sağlığı Merkezlerinde gerçekleştirilmiştir. Tanımlayıcı ve kesitsel tiptedir. Çalışma; 04.05.2021-30.07.2021 tarihlerinde Aile Sağlığı Merkezlerinde hizmet veren doktorlarla yürütülmüştür. Çalışmamız, 250 aile hekimine ulaşmayı hedeflemiş, 210 aile hekimine ulaşılmış ancak 126 aile hekimi araştırmamıza katılmayı gönüllü olarak kabul etmiştir. Anket, hekimler tarafından kendi kendilerine doldurulmuştur. Anket içeriğinde; hekimlerin sosyodemografik özelliklerini, obezite ile ilgili genel bilgilerini, obezite yönetiminde günlük pratiklerini ve obezite tanı ve tedavisi hakkındaki düşüncelerini değerlendiren, ilgili literatür taraması sonucu tarafımızca oluşturulmuş 17 soru bulunmaktadır. Veriler IBM SPSS İstatistik 20 programı kullanılarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, en küçük ve en büyük şeklinde değerlendirilmiş, istatistiksel analiz yapılırken Ki-Kare Testi kullanılmış ve p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmamıza katılan 126 aile hekiminin, 90'ı (%71,4) erkek ve 36'sı (%28,6) kadındır. Hekimlerin 11'i (%8,7) aile hekimliği uzmanı, 115'i (%91,3) pratisyen hekimdir. Katılımcıların ortalama yaşı 32,26 ± 4,54 yıldır. Katılımcıların aile hekimi olarak çalışma süreleri ortalama 4,12 ± 3,09 yıldır (min: 0,25, max: 12). Hekimlerin geçmişte en uzun süre çalıştıkları kurum olarak; %75,4 (n:95) oranında ASM'ler ve %24,6 (n:31) oranında hastaneler gelmektedir. Hekimlerin aile hekimliği bilgi sistemlerinde kesin kayıtlı olan kişi sayısı; 3173,20 ± 960,4 (min: 15, max: 4000)'dir. Hekimlere nüfuslarının kırsal ve kentsel oranları yüzdelik olarak sorulmuş; ortalama olarak %74,6 ± %36,9'unun kentsel nüfusa, %25,4 ± %37'sının kırsal nüfusa ait olduğu saptanmıştır. Kendi birimlerine obezite tanısı ile kayıtlı hasta sayısını bilen hekimlerin oranı %10,3 (n:13)'tür. Bilenlerin birimlerine kayıtlı obezite tanılı hasta sayısı; 24 ± 61 (min: 0, max: 200) olarak saptanmştır. Aynı zamanda katılımcıların %35,7'sinin (n:45) birinci derece akrabasında obezite tanısı varken, %64,3'ünde (n:81) yoktur. Ailesinde obezite bulunan hekimlerin %42,2'si (n:19) ASM'lerinde obeziteyi önemli bir konu olarak görürken, ailesinde obezite olmayan hekimlerin %63'ü (n:51) önemli bulmuştur. İki grup arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Hekimlerin %99,2'si (n:125) hastanın kendisinin, ardından %77'lik (n:97) çoğunlukta aile hekiminin obezite yönetiminden sorumlu olduğunu belirtmişlerdir. Hekimlerin %42,9'u (n:54) "bazen", %38,1'i (n:48) ise "nadir" olarak hastalarının VKİ'sini hesapladıklarını belirtirtmiştir. Katılımcıların %77'si (n:97) hastalarıyla VKİ, kilo, obezite hakkında konuşurken rahat hissettiğini ifade etmiştir. Hekimlerin %39,7'si (n:50) "sıklıkla", %20,6 (n:26) "her zaman" vücut ağırlığı sağlıklı aralığın üzerinde olan (VKİ > 25 kg/m2) hastalara kilo verme tedavisi önerdiğini belirtmiştir. Çalışmamıza katılan hekimlerin %41,3'ü (n:52) "sıklıkla", %36,5'i (n:46) "bazen" hastalarına diyet değişiklikleri önerirken; %36,5'i (n:46) "sıklıkla", %29,4'ü (n:37) "her zaman", %26,2'si (n:33) de "bazen" hastalarına egzersiz önerdiğini ifade etmiştir. Katılımcıların "Obezite önemli bir halk sağlığı sorunudur" ifadesine %96'sı (n:121) katılıyorken, "Obezite bulunduğum ASM'de önemli bir konudur" ifadesine ise %55,5'i (n:60) katıldığını, %34,1'i (n:43) kararsız kaldığını, %10,3'ü (n:13) katılmadığını ifade etmiştir. Hekimlere yöneltilen "Obezitenin önlenmesinde aile hekimine büyük görev düşmektedir" ifadesine %56,3'ü (n:71) katıldığını, %35,7'si (n:45) kararsız olduğunu ifade etmişken; "Obezite yönetiminde aile hekiminin en iyi rolü bu hastaları tedavi etmek değil onları ilgili dallara yönlendirmektir" ifadesine %50'si (n:63) katıldığını ifade etmiştir. Hekimlerin %29,3'ü (n:37) profesyonel olarak obez hastaları tedavi etmeye hazır olmadığını ve %43,7'si (n:55) bu konuda kararsız olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %55,6'sı (n:70) ''Obez hastalara kilo verdirmede genellikle başarılıyımdır'' ifadesine ''kararsızım'' yanıtını vermişlerdir. Aynı zamanda VKİ'sini sıklıkla hesaplayan hekimlerin hiçbiri hastalarına kilo verdirmede başarısız olduğunu düşünmemiştir ve bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05) . Sonuçlar: Araştırmamıza katılan hekimlerin geneli obezite yönetiminden aile hekiminin sorumlu olduğunu düşünürken, neredeyse tamamına yakını birimlerine kayıtlı obez hasta sayısını bilmiyordu. Bu durum ASM'lerde obezite tarama ve takibinde düzenleme yapılması gerektiğini göstermektedir. Hekimlerin çoğunluğu hastalarının VKİ'lerini bazen veya nadiren hesapladıklarını ve obez hastaları III tedavi etmeye profesyonel olarak hazır olmadıklarını veya bu konuda kararsız kaldıklarını belirtmişlerdir. Bu sonuçlardan yola çıkarak aile hekimlerinin obezite yönetimi konusunda eğitilmeye ve öz yeterlilik kazanmalarına yardımcı olmaya ihtiyaç olduğunu söylemek mümkündür. Çalışmamızın bu konuda geliştirilebilecek diğer projelere alt yapı oluşturacağı düşünülmektedir.

ABSTRACT Family physician has an important place in the diagnosis and treatment of obesity because of obesity being one of the most common diseases in primary care and most obese patients are seen by their family physician for the first time. The aim of our study; Obesity management of family physicians working in Family Health Centers in Van; The aim is to reveal where family physicians see themselves in the prevention and management of obesity by evaluating their attitudes, approaches and practices towards obese patients. Materials and Methods: Our Research; It was carried out in Family Health Centers representing the province of Van. It is descriptive and cross-sectional type. The Research; It was carried out with doctors serving in Family Health Centers on 04.05.2021-30.07.2021. Our study aimed to reach 250 family physicians, 210 family physicians were reached, but 126 family physicians voluntarily agreed to participate in our study. The questionnaire was filled in by the physicians themselves. These questionnaires consist of 17 questions about sociodemographic characteristics, general knowledge about obesity, daily practice in obesity management and thoughts on obesity diagnosis and treatment. This questionnaire was created by us as a result of the relevant literature review. The data were evaluated as number, percentage, mean, standard deviation, minimum and maximum using IBM SPSS Statistics 20 program, while performing statistical analysis, Chi-Square Test were used. A statistically significant value of P <0.05 was used. Results: 126 family physicians participated in our research. 90 of them are male (71,4%), 36 of them female (28,6%). 11 (8,7%) of the physicians are family medicine specialists, 115 (91,3%) are general practitioners. The mean age of the participants is 32,26± 4,54. Participants' average working time as a family physician is 4,12 ± 3,09 years (min: 0,25 and max: 12). As the institution where physicians worked for the longest time in the past, FHCs are a frequency of 75,4% (n:95), followed by hospitals with a frequency of 24,6% (n:31). The number of people who is definitely registered in family medicine information systems of physicians is 3173,20 ± 960,4 (min: 15 and max:4000). Physicians were asked about the rural and urban ratios of their populations as percentages; On average, 74,6% ± 36,9% belonged to the urban population, and 25,4% ± 37% to the rural population. The rate of physicians who know the number of patients registered with the diagnosis of obesity in their own unit is 10,3% (n:13). The number of patients diagnosed with obesity registered in the units of those who know; It was determined as 24 ± 61 (min: 0 and max: 200). At the same time, 35,7% (n:45) of the participants had a first-degree relative with obesity, while 64,3% (n:81) did not. While 42,2% (n:19) of physicians with a family history of obesity considered obesity in their FHCs as an important issue, 63% (n:51) of physicians who did not have obesity in their family found it important. The difference between the two groups was statistically significant (p<0,05). 99,2% (n:125) of the physicians stated that the patient himself and 77% (n:97) mostly the family physician were responsible for obesity management. 42,9% (n:54) of the physicians stated that they calculated the BMI of their patients as "sometimes" and 38,1% (n:48) as "rarely". 77% (n: 97) of the participants stated that they felt comfortable talking with their patients about BMI, weight and obesity. 39,7% (n:50) of the physicians "often", 20,6% (n:26) of them "always" stated that they recommend weight loss treatment to patients whose body weight is above the healthy range (BMI > 25 kg/m2). 41,3% (n: 52) of the physicians participating in our study recommended dietary changes to their patients "often" and 36,5% (n:46) of them stated that "sometimes". 36,5% (n:46) of the physicians stated that "often", 29,4% (n:37) "always", and 26,2% (n:33) "sometimes" stated that they recommend exercise to their patients. While 96% (n:121) of the participants agree with the statement "Obesity is an important public health problem", 55,5% (n:60) agree with the statement "Obesity is an important issue in the FHC where I am", 34,1% (n:43) of them are undecided, 10,3 (n:13) of them stated that they did not agree. While 56,3% (n:71) agreed with the statement "Family physicians have a great role to play in the prevention of obesity" directed to physicians, 35,7% (n:45) stated that they were undecided; 50% (n:63) agreed with the statement "The best role of the family physician in obesity management is not to treat these patients but to direct them to the relevant branches". 29,3% (n:37) of the physicians stated that they were not ready to treat obese patients professionally, and 43,7% (n:55) were undecided on this issue. They gave the answer "I am undecided" to the statement "I am generally successful in losing weight to obese patients". At the same time, none of the physicians who calculated their BMI frequently thought V that they were unsuccessful in losing weight to their patients, and this relationship was found to be statistically significant (p<0,05). Conclusions: While most of the physicians participating in our study thought that the family physician was responsible for obesity management, almost all of them did not know the number of obese patients. This situation shows that regulations should be made in obesity screening and follow-up in FHCs. The majority of physicians stated that they sometimes or rarely calculate the BMI of their patients and that they are not professionally ready or undecided to treat obese patients. Based on these results, it is possible to say that family physicians need to be trained in obesity management and help them gain self-efficacy. It is thought that our study will form an infrastructure for other projects that can be developed in this regard.