ÖZET: Şüphesiz ki medeniyet eğitimi Kur’ân-ı Kerim’de önemli bir yere sahiptir. Kur’ân medeniyetin inşası için bireyi yetiĢtirecek ve yeteneklerini geliştirecek yöntemler sunmaktadır. Medeniyet eğitimi, bedeni ve ruhu aynı anda eğittiği için, insanlığın birçok yönünü içeren geniĢ bir süreçtir. Bu kapsamda, binalar ve endüstri gibi kültürün maddi yönü de ele alınmaktadır. Öte yandan medeniyet eğitiminin kültürle güçlü bir bağı vardır. Zira kültür, medeniyetin manevi yüzüdür. Eğitimin işlevi sadece “terbiye/eğitim” kavramıyla sınırlandırılamaz, çünkü aynı işlevi gören başka kavramlar da söz konusudur. Örneğin insan davranıĢını temizleyen ve değiştiren anlamındaki “tezkiye” ile “te’dib” ve “tehzib” kavramları da bu konunun anlam alanına girmektedir. Medeniyet genel anlamda üç ana faktörden oluĢur: insan, hayat ve evren. Ayrıca din, medeniyetin oluĢturulmasında büyük bir rol oynamaktadır. Çünkü dinî düşünceler, medeniyetin doğuĢuna neden olan, medeni toplumu inşa eden ve tarihin rotasına ıĢık tutan temellerdir. Medeniyet eğitimi, niteliklerini Kur’ân-ı Kerim’den almaktadır. Dolayısıyla o, insanları yaratan Allah’ın koymuş olduğu semâvî bir metoda iĢaret eden Rabbanî bir eğitimdir. Ayrıca insanın dünya ve ahiret hayatını bir araya getiren kapsamlı bir eğitimdir. O, yaşamın her yönünü ele alan bütüncül, ihmal ve abartıdan uzak dengeli ve orta yollu bir eğitimdir, insana ve doğasına gerçekçi bakar, net ve pürüzsüzdür. Gerek ibadetlerde gerek ahkâmda insanoğlunun ihtiyaçlarına riayet eden kademeli bir eğitimdir. islâmî perspektifte medeniyet eğitimi aĢağıdakilerin de içinde olduğu birçok temelden oluĢur:Entelektüel Temeller: Evrenin doğru bir resmini yansıtan Kur’ân-ı Kerim’in evrene, insanın var oluĢunun esas amacına ve ölümden sonraki ebedî hayata olan bakıĢ açısına ve hayatı medeniyetin vazgeçilmez bir unsuru olarak gördüğü zaman Kur’an’ın hayata bakıĢna odaklanmaktadır. Öte yandan Kur’ân-ı Kerim’in, evrene, insana ve yaĢama olan bakıĢı, medeniyetin ve uygarlığın inĢasını doğrudan etkilemektedir. Zira olumlu algılar insanların geliĢmesine yardımcı olmaktadır. Bilimsel Temeller: Ġlim elde etme araçlarına ve bu araçların farklı yaĢam alanlarında medeniyeti inĢa etmek amacıyla insan hizmetine sunulmasına odaklanır. Ġlim, toplumlardaki geliĢme düzeyini ölçmek için sağlam bir ölçü olarak kabul edilir. Bunun için Kur’ân-ı Kerim, insan zihnini doğru bilimsel iklime yerleĢtirmiĢtir. Ġnanç Temelleri: Ġnsana, varlığın gerçeğini doğru olarak görmesine yardımcı olur. Ġnsanlık hayatında Kur’ân inancının önemi, medeniyetlerin inĢa edilmesinde kendini gösterir. Zira o, insanı eğitir ve onu mükemmelliğe yönlendirir, doğru yola iletir ve onu kaostan korur. Aynı zamanda insanı disiplinsizlikten uzaklaĢtırır, hayat felsefesini aydınlatır, medeniyetin geliĢimine ve ilerlemesine yön veren azim ruhunu yerleĢtirir. Ġbadet Temelleri: Ġnsanın Rabbiyle olan bağını tesis eden temellerdir, Bu temeller duygulardan ve tepkilerden oluĢan yaĢamın tüm yönlerini kapsar; ihlas, tevekkül ve muhabbet gibi bazıları kalbi ibadet iken; diğer bazıları da zikir, öğretim ve doğru söz söylemek gibi kavli ibadetlerdir. Öte yandan namaz, zekât ve hac olarak tarif edilen fiili ibadetler de söz konusudur. Ġbadetler, medenî toplumları inĢa etmek için önemli bir faktördür; zira insanı, dinî ve dünyevî işlevlerinde dengeyi sağlayan bir bireye dönüĢtürür. Yasama Temelleri: Kur’ân-ı Kerim’den çıkartılan hükümlerdir. Esnek ve geniĢ olan bu hükümler, bir taraftan insanın yaratanıyla olan bağını tesis ederken, diğer yandan Müslümanlar arasında kardeĢlik bağını kurar. Ayrıca toplumu ve medeniyetlerin kazanımlarını yok olmaktan korur insanın aklını, canını ve malını güvence altına alır, kişiyi disipline alıştırır, güven ve istikrara yardımcı olur. Ahlâkî Temeller: Ġnsan davranışlarını, adalet, eşitlik, sevgi, sempati, fedakârlık ve dürüstlük gibi bireysel ve toplumsal düzeyde belirleyen ilkelerdir. Bu ilkelere göre hareket edildiği takdirde suç oranları düşür ve toplum daha fazla mutlu olur, dolayısıyla medeniyet sağlam temeller üzerine kalmaya devam eder. Psikolojik Temeller: Medeniyetin inşa edilmesi ve dengesini koruyabilmesi için önemli bir unsurdur. Çünkü insan psikolojik etkenler ardından sürüklenebilir, nefis de, isyankar ve inatçı olmasına rağmen iyi veya kötü eylemleri yapma gücünesahiptir. Psikolojik etkenler, insana onurunu hissettirir, dengesini sağlar ve insanlık için medeni yaşamı geliştirmek adına tüm gücünü kullanmasına yardımcı olur. Kur’ân-ı Kerim’deki medeniyet eğitiminin birçok gayeleri ve hedefleri vardır. Bunlardan bazılar şunlardır: Medeniyetlerin doğuş noktası olan düĢünceleri, duyguları ve hisleri ele alan manevi hedefler. Öte yandan, beden ile ilgilenen, insanı çalışmaya teşvik eden, tembellikten uzaklaştıran, sağlıklı olması için destek veren medeniyet eğitiminin duyusal hedefleri de vardır. Manevî ve duyusal hedeflere ulaĢmak için, birçok yöntem izlenebilir: Doğru düĢünce ve hayalden uzak olan bilimsel yöntem. Müslüman bireyi, gerek toplumsal gerek bireysel yönden ele alıp bütün yönleriyle oluşturmak için çabalayan beĢeri yöntem. Sözü geçen bilimsel ve beĢeri yöntemlerin mekanizmalarının çalıştırılmasında kullanılan tekniklerle medeniyet eğitiminin sürekliliği ve bekası garanti edilmelidir. Hiçbir medeniyet çalıĢmadan ve emek sarf etmeden gelişemez, dolayısıyla medeniyetin ilerlemesi başarılı ve etkin çalıĢmaya bağlıdır. Medeniyet eğitiminin uygulanabileceği farklı alanlar vardır. Örneğin bayındırlık, sağlık, ticaret, tarım ve sanayi gibi medeni toplumda somut Ģekilde ortaya çıkan, medeniyetin görsel yönleriyle ilgilenen maddi alanlar; insan ilişkisini iyileştiren, sanat, etik davranışlar ve düşüncelerle ilgilenen manevî alanlar ile toplum ve birey yaĢamında yasama, politik ve idari yönleri ele alan ıslahat alanları gibi. Kur’ân-ı Kerim’de Müslüman bireyi islâm medeniyetini inşa etmeye yönlendirecek, bilimsel, beĢeri ve teknik yöntemler gibi değişik yaklaĢımlar bulunmaktadır. Kur’ân-ı Kerim’de medeniyet eğitimi, ortaya çıkacak sorunların çözümü ve medeniyetin yükseliĢinin korunması için belirli bir takım kurallara bağlı olması gerekir. Örneğin; insanın yaşadığı çevresini ve bütün dünyayı etkileyecek olan davranıĢları sınırlayacak kurallar; vefa, sabır, dürüstlük, doğruluk, tevazu, iĢbirliği, eĢitlik, adalet, bağışlamak ve anlayışlı olmak gibi toplum, aile ve birey arasındaki bağların pekiĢmesini sağlayacak kurallar gibi. Anahtar Kelimeler: Kur’ân, Eğitim, Medeniyet, Kültür, Ġnsan, Hayat.

SUMMARY:The subject of civilizational education has a great role in the Glorious Koran, because it is concerned with the aspect that prepares the individual and develops his abilities to build civilization according to the principles of the Glorious Koran. Civilizational education is concerned with culture and civil society, as the two sides of civilization. The religious thought is considered to be the source of the emergence of human civilization. Civilization consists of three basic elements: human being, life, and the universe. The civilizational education derives its characteristics from the Glorious Koran. Thus, it is divine, inclusive, comprehensive, moderate, balanced, realistic and gradual education. Furthermore, civilizational education has several foundations such as: intellectual foundations: focusing on the perspective of the Glorious Koran to the universe, the human being, and life. Scientific foundations: which focus on the tools of obtaining knowledge. The doctrinal foundations: which build the correct vision of the reality of what is extant (present). The worshiping foundations, that build the relationship between man and his Creator. The legislative foundations, which include provisions that are derived from the Glorious Koran. The moral foundations, which include human behaviors at the individual and collective levels, and finally, the psychological foundations, that maintain the balance of civilization. These foundations guarantee the creation of civilization anywhere, whenever such principles and foundations apply. Accordingly, the civilizational education in the Glorious Koran has several goals, such as: moral goals that deal with ideas, and the sensory goals which are concerned with the body. In order to obtain both the moral and the sensory goals scientific methods should be followed - which depend on thought and on the humanitarian methods which are accordingly concerned with the individuals. In addition, there are technical methods that run the two previous methods. Thus, civilizational education has several aspects through which educationcan be applied, for instance, the physical arenas that deal with the sensory aspects of civilization, the moral arenas that focus on ideas and ethics, and the organizational arenas which balance the sensory and moral aspects. Hence, the educational methods that are applied, such as the scientific style, the humanistic style, and the technical style. Then, the civilizational education is subject to certain controls to be able to survive and to solve the civilizational problems. Such controls comprise systematic controls, behavioral controls and regulatory controls. Key Words : Quran, Education, Civilization, Culture, Human, Life.