ABSTRACT The P-Delta can be defined as the second effect that occurs in all structures exposed to lateral forces such as earthquakes and winds. The self-weight and extra vertical loads will cause additional moments on the deformed structure leading to further displacements. This effect does not appear in the first-order analysis when solving displacement matrices and equilibrium equations. it can be found after extracting displacements and internal forces of elements; hence it is called the second-order analysis (Hibbeler, 1999). The P-Delta effect has become more important with the increase in high-rise and slender buildings, especially in seismically active regions, and areas with strong winds. Because in these cases the displacement of the building stories increases, and thus additional moments are generated in the elements. It is of great importance to study these additional moments and internal forces in order to design the structures in a safe way (Kim and Yang, 1995). The ASCE 7-16 allows neglecting the P-delta effect when stability coefficient is less than 0.1, i.e., the ratio of the moment induced by the P-Delta effects to the moment due to the lateral forces is less than 10%. However, to achieve the objective of this study, the P-Delta effect was always included in the analysis of the selected reinforced concrete buildings of 20 stories.

ÖZET P-Delta etkisi deprem ve rüzgâr yükler gibi yanal kuvvetlere maruz kalan yapılardaki tali etki şeklinde tanımlanabilir. Öz ağırlık ve ek düşey yükler, şekildeğiştirmiş yapıda daha fazla yanal deplasmanlara yol açan ilave momentlerin oluşmasına sebep olur. Bu etki, yapıların birinci mertebe teorisi ile çözümünde gözükmese de, eleman iç kuvvetleri ve deplasmalarının elde edilmesiyle bulunabilir. (Hibbeler, 1999) P-Delta etkisi yapıların yüksekliği ve narinliğinin artmasıyla, özellikle sismik açıdan aktif olan veya güçlü rüzgarların olduğu bölgelerde daha çok önem kazanmaktadır. Çünkü binaların kat adedinin artmasıyla yanal deplasmanlar artar ve böylece elemanlarda ilave momentler oluşur. Yapıların güvenli bir şekilde tasarlanabilmesi için bu ilave momentlerin ve iç kuvvetlerin belirlenmesi büyük bir önem taşımaktadır. (Kim and Yang, 1995) ASCE 7-16, P-Delta etkisinden dolayı oluşan momentin, yanal yüklerden oluşan momente oranı olarak tarif edilen stabilite katsayısının 0.1’den küçük olması durumunda P-Delta etkisinin göz ardı edilmesine izin vermektedir. Ancak bu çalışmadaki hedefe ulaşabilmek için bu etki seçilen 20 katlı betonarme binaların analizlerinde hep dahil edilmiştir.