ÖZET Eski Türk edebiyatı metinleri çeşitlilik arz eder. Divanlarda ve şiir mecmualarında yer alan bu türlerin her biri farklı bir işleve yöneliktir. Bunlardan kaside bir kişiyi övmek ya da yermek amaçlı kaleme alınırken, gazel bir sevgiliye duyulan aşkı dile getirir. Mesneviler uzun ve tahkiyeli bir anlatımı karşılarken, rubailerde felsefi bir düşünce yer alır. Bunların dışında daha çok 17. ve 18. yüzyıllarda kaleme alınan kıt’a nazım şekli ise çoğunlukla tarih düşürme gibi bir tür için kullanılmıştır. Klasik Türk edebiyatı şairleri, ebced adı verilen hesaplama yöntemini kullanarak imar faaliyetine, doğum ve ölüm gibi olaylara, düğünlere, padişahların tahta çıkışına ve daha pek çok olaya tarih düşmüşlerdir. Şiirsel değeri olan bu tür manzumeler daha çok tarihi önem taşımaktadır. Bu bağlamda tarih düşürme, hem şair hami ilişkisini ortaya koyması hem de tarihi olayların şiirsel bir şekilde kayıt altına alınması bakımından oldukça önemlidir. Osmanlı Devleti’nin en önemli üç şair-şeyhülislâmı olan Şeyhülislâm Yahya, Es’ad ve İshak Efendilerin divanlarında da çok sayıda tarih manzumesi yer almaktadır. Bu çalışmada, bu üç şeyhülislâm şairin divanlarındaki tarih manzumelerinin yöntem bakımından çözümlenmesi ve şekilsel ve içerik yönünden incelenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca şairlerin hangi olaylara tarih düşürdüğünün II tespit edilmesi de onların diğer şairlerden nasıl bir farkları olduğunun gözlemlenmesi açısından önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Şeyhülislâm şairler, tarih manzumeleri, ebced

ABSTRACT INVESTIGATION OF HISTORICAL POEMS IN YAHYA, ESAD AND ISHAK DIVANS Poems written in Old Turkish Literature are vary. Each one of these poems in the Divans and poems magazine is intended for a different function. Written to praise or place a person in this case, a gazel expresses the love for a lover. While the masnavies meet a long and empirical narrative, there is a philosophical thought in the rubais. Apart from these, the verse, written in the 17th and 18th centuries, corresponds to a genre such as the date of decimation. Classical Turkish literature poets, using the calculation management called ebced zoning activity, such as birth and death events, weddings, the sultan's board and many other events have fallen to history. Such poems of poetic value are more of historical significance. In this context, declining history is very important in terms of revealing the relationship between the poet and the recording of historical events in a poetic way. There are also many historical poets in the divan of the most important three poets and Sheikh al-Islam of the Ottoman Empire, Shaykh al-Islam Yahya, Esad and Ishak. In this study, it is aimed to analyze the historical poems of these three Sheikh al-Islam poets in terms of method and to examine them in terms of form and content. In addition, it is important to determine what events the poets have brought down in history, to see how they differ from other poets. IV Keywords: Sheikh al-Islam Poets, historical lirics, ebced