ÖZET Sıkışıklık Endeksi, nüfusa göre ağırlıklı yoğunluk, toplam nüfusun toplam alana bölünmesiyle elde edilen geleneksel yoğunluk ölçeğine bir alternatiftir. Sıkışıklık endeksi, alt alanların nüfusları ile ağırlıklandırılan daha geniş bir alanın alt alanlarının yoğunluklarının ortalamasıdır. Kentsel yayılma, sıkışıklık ile doğrudan ilişkilidir ve uygun yoğunluk ölçeğinin seçimi, gelişmeye açık bir kent için çok önemlidir. Bu tez çalışmasında, geleneksel nüfus yoğunluğu ve sıkışıklık endeksinin, bir kentin nüfus sıkışıklığı ve yoğunluğunu yansıtmadaki önemi incelenmiştir. Van İlinin sıkışıklık endeksi göz önünde bulundurularak tüm ilçelerin ayrı ayrı geleneksel nüfus yoğunlukları ile sıkışıklık endeksleri hem kentsel hem de kırsal alanlar için hesaplanmıştır. Her iki yoğunluk türü de kentsel alanların boyutlarıyla pozitif olarak ilişkili olsa da, sıkışıklık endeksi, geleneksel yoğunluğa kıyasla farklı bir yoğunluk yönünü ele alır. İnsanların belirli alt alanlardaki birbirleriyle olan etkileşiminin bir nevi ölçütü olan sıkışıklık endeksi, temasla bulaşan salgın hastalıklarda (Covid-19 gibi), toplam alandaki yoğunluğu gösteren geleneksel yoğunluğa göre daha önemlidir. Sıkışıklık endeksi; sağlık, ulaşım, kentsel yaşam, eğitim, yangın, doğal afetleri yönetme ve koordinasyonu gibi durumlarda dikkate alınması gereken bir ölçektir. Gün geçtikçe büyüyüp gelişen ve giderek karmaşık hal alan kentler için geleneksel yoğunluk tek başına yeterli olmamakta, sıkışıklık endeksi daha açıklayıcı ve yol gösterici olmaktadır. Bu nedenle, çoğu durumlarda faydalı bir alternatiftir.

ABSTRACT The congestion index, weighted density by population, is an alternative to the traditional density scale obtained by dividing the total population by total area. It is the average of the densities of the subregions of a larger area, weighted by the populations of the subregions. This study shows that the congestion index does not equal the traditional density, and that the congestion index is more realistic and informative for real-life situations, plus it shows that the density variance in subdomains is divided by the traditional density. Urban sprawl is directly related to congestion, and the choice of the appropriate density scale is crucial for a city open to development. In comparison of the traditional population density and congestion index, it shows that the congestion index is more skewed, and that this density sometimes ranks urban area densities very differently. The congestion index correlates more strongly with the size of the urban area, especially the size in previous years, indicating the impact of the timing of urban growth on density. In this study, traditional population densities and congestion indices of Van province, district and neighborhoods will be calculated. How many people live around the average person in the province of Van and all its districts? On average, a van lives in an area of a square kilometer, with how many people around it? in any natural or non-natural disaster, the risk rate in that region is the highest, the lowest index risk rate can be controlled much more easily.