Kürtçe :Çand hêmaneka sereke ye ya ku miletan jêk cuda dike. Ji bo nasîna çanda miletan jî dîrok û coxrafya du hêmanên sereke ne. Lewra di beşa yekem da dîrok û coxrafyaya Şemzînanê cî girt. Di beşa duyem da me behsa çandê, hêmanên çandê û giringîya çandê kir. Piştra behsa çand û berhemên çanda Şemzînanê cîyekî fireh girt. Kereste û berhemên çandê herî baş li gundan bi dest dikevin. Lewra ev hesasîyet li pêş çavan hate ragirtin. Digel gundên Şemzînanê, di bajêr da jî lêgerîn û lêkolîn li ser navên govendan û şiklê gêrandina wan, li ser desteser, jin xwestin, xenê, dawet, xwarin û pêwarin, cilik û rayêxên Şemzînanê û hwd. pêk hat. Li gundên cîranên Şemzînanê yên li derveyî sinorê Tirkîyeyê, Rûbarok û gundên wê, Gever û parêzgeha Colemêrgê jî ji ber tesîrlêkirinê hatine berawirdkirin. Di vê xebatê da herî zêde rêbaza hevpeyvînê hate bikarînan. Hevdîtin texer rû bi rû pêk hatin û axivtin bi têlefonê jî çêbûn. Hem not hatin wergirtin û hem deng û vîdeo hatin tomarkirin. Jêderên nivîskî û yên înternetê jî sûdeka mezin dan. Herî zêde pirtûka Bazil Nikitinê ya bi navê Kurd û ya M. İlhan Erdostî ya bi navê Şemdinli Röportajı hate bikarînan.

ÖZET: Kültür milletleri biribirinden ayıran temel unsurlardan biridir. Milletlerin kültürünü tanımada da tarih ve coğrafya iki temel unsurdur. Bu nedenle birinci bölümde Şemdinli tarihi ve coğrafyasına yer verildi. İkinci bölümde kültür, kültürün öğeleri ve kültürün önemi üzerinde duruldu. Daha sonra Şemdinli kültürü ve kültürel unsurlarına geniş yer verildi. Kültürel eser ve malzemelere en iyi köylerde rastlanılır. Bu nedenle bu hassasiyet göz önünde bulunduruldu. Şemdinli köylerinin yanı sıra Şemdinli’de de halay isimleri ve oynama şekilleri, söz kesme, kız isteme, kına, düğün, yemek ve katık çeşitleri, giyim-kuşam ve halı-kilim gibi konular üzerinde duruldu. Şemdinli’ye komşu olup Türkiye sınırları dışında olan köyler, daha önce köy olup Şemdinli’ye bağlı olan şimdi ilçe olan Derecik ve köyleri, Yüksekova ilçesi ile Hakkâri ili de etkileşim nedeniyle karşılaştırıldı. Bu çalışmada en çok röportaj tekniği uygulandı. Yüzü yüze görüşmelerin yanı sıra telefon görüşmeleri de yapıldı. Bununla beraber notlar alınıp ses ve video kayıtları yapıldı. Ayrıca yazılı kaynaklar ve internet kaynakları da büyük fayda sağladı. En fazla Bazil Nikitin’in Kürtler adlı eseri ile Muzaffer İlhan Erdost’un Şemdinli Röportajı adlı eserinden faydalanıldı.

ABSTRACT:Culture is one of the fundamental elements that distinguishes nations from each other. History and geography are the two basic factors in understanding a nation's culture. Therefore, the first section provides information about the history and geography of Şemdinli. The second section focuses on culture, its components, and its significance. Subsequently, Şemdinli's culture and its cultural elements are extensively discussed. Cultural artifacts and materials are most commonly encountered in villages. Therefore, this sensitivity was taken into consideration. In addition to the villages in Şemdinli, various aspects were emphasized in Şemdinli itself, such as the names and forms of traditional dances (halay/govend), engagement ceremonies, marriage proposals, henna nights, weddings, types of food and types of dairy's products, clothing, carpets, and rugs. The villages around Şemdinli, which are located outside borders of Turkey, as well as Derecik, which was previously consisted of several villages and is now a town, were compared with culture of Yüksekova and Hakkâri because of their close interaction with each other. In this study, the interview technique was applied most extensively. In addition to face-to-face interviews, telephone conversations were also conducted. Furthermore, notes were taken and audio and video recordings were made. Additionally, written sources and internet resources proved to be highly beneficial. The works Kürtler by Bazil Nikitin and Şemdinli Röportajı by Muzaffer İlhan Erdost were utilized the most.