ÖZET Osmanlı tarihi ile ilgili akademik çalışmaların yapıldığı ülkelerden biri de Azerbaycan Cumhuriyeti’dir. Azerbaycan’da Osmanlı tarihi ile ilgili çalışmalara1920’li yılların sonlarından başlamış, fakat dönemin siyasi şartlarından dolayı başarılı olamamıştır. II Dünya Savaşı’nınbitmesi ile dünyada yeni siyasi dengeler ortaya çıkmış ve Sovyetler Birliği’nin Türkiye ile ilgili politikalarında yeni değişmeler yaşanmıştır. Bu bakımdan SSCB’nin akademik kurumlarında olduğu gibi Azerbaycan’da da Türkiye tarihi ile ilgili yeni gelişmeler yaşanmıştır. Türkiye ve özellikle de Osmanlı tarihi ile ilgili çalışmalar Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi’nin bünyesinde bulunan iki kurumda: A.A. Bakühanov adına Tarih Enstitüsü ve Yakın ve Orta Doğu Halkları Enstitüsü’nün(hâlihazırda Z.M.Bünyadov adına Şarkiyat Enstitüsü) çeşitli şubelerinde yapılmıştır. Azerbaycan’daki Osmanlı çalışmalarının birinci aşaması SSCB döneminde yapılmış ve ilk hedef olarak Osmanlı tarihi alanında araştırma yapacak olan uzman kadrolar yetiştirilmiştir. Fakat Soğuk Savaş yıllarında Türkiye’nin SSCB’nin karşısındakı askeri blokta yer alması Osmanlı tarihine olan bakışların da siyasileşmesine neden olmuştur. Genel olarak SSCB döneminde Azerbaycan’daki Osmanlı çalışmaları siyasi-ideolojik dayatmaları çerçevesinde yapılmıştır. Özelliklede Osmanlı tarihinin Marksist metodoloji kapsamında araştırılması gerçeklerin göz ardı edilmesine neden olmuştur. Bununla beraber Azerbaycan’daki uzmanlar Osmanlı tarihi ile ilgili arşiv materyallerine ulaşama konusunda çok sıkıntı çekmiş ve bu durum da araştırmanın kalitesini düşürmüştür. Aynı zamanda Türkiye’de Osmanlı tarihi alanında yayınlanan makaleler Sovyet sisteminin yasakları nedeniyle Azerbaycan’a ulaşmamış veya çok sınırlı şekilde kullanılmaya sunulmuştur. Fakat 1991 yılında Azerbay- ii can kendi bağımsızlığını tekrar kazandıktan sonra Osmanlı tarih ile ilgili çalışmalarda çok kapsamlı değişmeler yapılmıştır. Anahtar Kelimeler:Azerbaycan’da Osmanlı Araştırmaları, SSCB, Z.M. Bünyadov Adına Şarkiyat Enstitüsü, A.A. Bakühanov Adına Tarih Enstitüsü

ABSTRACT One of the countries where academic studies on Ottoman history is carried out is the Republic of Azerbaijan. İt ya da Azerbaijan started its studies on Ottoman history in Azerbaijan in the late 1920s, but was not successful due to the political conditions of the period. With the end of World War II the çıkarılacak emerged a new political balance in the world and the Soviet Union there has been a new changes in its policies regarding Turkey.In this respect, as in the USSR in academic institutions in Azerbaijan there has been new developments regarding Turkey's history. Studies related to Turkey and especially Ottoman history are in two institutions within the Azerbaijan National Academy of Sciences: A.A. It was held in the name of Bakühanov in various branches of the Institute of history and the Institute of peoples of the near and Middle East(currently the Institute of Oriental Studies on behalf of Z.M.Bünyadov). The first stage of the Ottoman studies in Azerbaijan was carried out during the USSR period and as a first target, the long-term cadres who will do research in the field of Ottoman history were trained. However Turkey is situated opposite the USSR to take part in military blocs during the Cold War it has led to a politicization of the view that the Ottoman history. In general, the Ottoman studies in Azerbaijan during the USSR were made within the framework of their political-ideological impositions. Especially, the research of Ottoman history within the scope of Marxist methodology caused the facts to be ignored. Nevertheless, experts in Azerbaijan have had a hard time accessing archive materials related to Ottoman history, which has reduced the quality of the research. iv They also published articles in the field of Ottoman history in Turkey have not reached to Azerbaijan due to the ban of the Soviet system has been presented or used in a very limited way. However, after Azerbaijan regained its independence in 1991, extensive changes were made in the studies on Ottoman history. Keywords:Ottoman research in Azerbaijan, USSR, Z.M. On behalf of Bünyadov Oriental Institute, A.A. History Institute on behalf of Bakuhanov