ÖZET Siyasi tarih üzerine yapılan çalışmaların birçoğunda değinildiği üzere Avrupa, Orta Çağ'dan çok önce başlayan ve İkinci Dünya Savaşı sonuna kadar devam eden şiddet ve savaşların hüküm sürdüğü bir coğrafyadır. Avrupa'da meydana gelen bu savaşlarda, başlangıçta daha çok din ve mezhep olgusunun önemli rol oynadığı, coğrafi keşiflerden sonra ise, sömürgecilik ekseninde artan rekabet, ulus-devlet anlayışı ve milliyetçilik akımlarının etken olduğu söylenebilir. Öteden beri Avrupa'daki bu duruma bir çözüm olarak sunulan ve birçok düşünür tarafından dile getirilen Birleşik Avrupa düşüncesinin ilk adımlarının Westphalia Anlaşması (1648) ve Viyana Kongresi (1815) olduğu kabul edilmektedir. İkinci Dünya Savaşı'ndan bir süre sonra. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nun kurulması (1951), Avrupa Birliğine giden en önemli adım olarak görülmektedir. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu olarak başlayan süreç, günümüzde Avrupa Birliği olarak yoluna devam etmektedir. Türkiye ise Cumhuriyetin kuruluşundan beri yüzünü Batıya çeviren ve muasır medeniyet seviyesine ulaşma yolunda bilim ve teknik bakımından oldukça ileride olan Avrupa ile ilişkilerini önemseyen bir ülke olarak 1959 yılında Avrupa Topluluğu'na üye olmak için ilk başvurusunu yapmıştır. Bu güne kadar yapılan müzakereler, üyelik çalışmaları ve uyum yönünde yürütülen politikalar Türkiye'nin tam üyeliğini sağlayamamıştır. 1987 yılında yapılan tam üyelik başvurusu ve devamında yürütülen çalışmalar sonucu 1994 yılında Türkiye'nin Gümrük Birliği üyeliği gerçekleşmiştir. Diğer üye ülkelerin yaşadığı süreç göz önünde bulundurulduğunda, bir istisna olarak tam üye olmadığı halde Gümrük Birliği üyesi olarak Türkiye'nin ekonomisinde bu dönemde yaşanan olumlu veya olumsuz gelişmeler tartışma konusu olmuştur. Çalışmada Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinde birbiriyle örtüşen küreselleşme dönemi ve Gümrük Birliği anlaşması sonrası Türkiye ekonomisi ele alınmıştır. Bu kapsamda sürecin Türkiye ekonomisi üzerine etkileri, veriler üzerinden değerlendirilmiştir.

ABSTRACT As mentioned in many studies on political history, Europe is a geography characterised by violence and wars that started long before the Middle Ages and continued until the end of the Second World War. It can be said that the phenomena of religion and sect played an important role in these wars that took place in Europe in the beginning, and after the geographical discoveries, increasing competition on the axis of colonialism, nation-state understanding and nationalism movements were factors. The Treaty of Westphalia (1648) and the Congress of Vienna (1815) are considered to be the first steps of the idea of a united Europe, which has long been presented as a solution to this situation in Europe and expressed by many thinkers. Sometime after the Second World War. The establishment of the European Coal and Steel Community (1951) is seen as the most important step towards the European Union. The process that started as the European Coal and Steel Community continues today as the European Union. Turkey, as a country that has turned its face towards the West since the foundation of the Republic and cares about its relations with Europe, which is far ahead in terms of science and technology on the way to reach the level of contemporary civilisation, made its first application to become a member of the European Community in 1959. The negotiations, membership studies and harmonisation policies carried out so far have not been able to ensure Turkey's full membership. In 1987, as a result of the application for full membership and the subsequent efforts, Turkey became a member of the Customs Union in 1994. Considering the process experienced by other member countries, the positive or negative developments in Turkey's economy during this period as a member of the Customs Union, although it is not a full member as an exception, have been the subject of discussion. In this study, the overlapping globalisation period in Turkey's EU accession process and the Turkish economy after the Customs Union agreement are discussed. In this context, the effects of the process on the Turkish economy are evaluated through data.